Það er æsispennandi að fylgjast því sem er að gerast þarna á svæðinu. Hér eru kort og myndir.

Á þessari mynd má sjá Herðubreið, Herðubreiðartögl, Öskju ásamt Öskjuvatni, Kverkfjöll og ef farið er aðeins austar, þá má finna Bárðarbungu og Trölladyngju, allt eru þetta gríðarmiklar eldstöðvar. Enda er stærsta hraunflæmi í Evrópu þar að finna, sjálft Ódáðarhraun.

Herðubreið, Herðubreiðartögl, Askja, Kverkfjöll (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Á þessari mynd má sjá Trölladyngju sem er eldstöð sem myndast hefur á síðustu 10 þúsund árum. Þarna hefur hraun runnið yfir gríðarlega stórt svæði (Ódáðarhraun). En Páll jarðfræðingur sagði frá í fréttum í RÚV í kvöld að það gæti hugsanlega verið fyrirboði á löngu gosi í Upptyppingum eða Herðubreiðartöglum. Ef svo yrði, þá gæti myndast svona keila, en þó aðeins á mjög löngum tíma.

Trölladyngja (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Magnað hvað veðurstofan stendur sig vel með þessum nýja vef sínum. Núna geta leikmenn fylgst með af miklum áhuga hvað er að gerast í jarðskjálftafræðum hér á Íslandi. Ég fór að fylgjast með þessum jarðhræringum í sumar og tók þá eftir því að það væri eitthvað mikið að gerast þarna á svæðinu þegar ég datt inn á vef Veðurstofunnar.

En flestir hyrggir og fjöll sem hafa myndast þarna á svæðinu í kringum Upptyppinga hafa myndast við gos undir jökli og verða þá til þessir móbergshryggir eins og sjá má á eftirfarandi myndum. Og frægasta dæmið þarna á svæðinu er líklega Herðubreið. Að neðan er fjallið móberg eða gosaska sem safnast hefur upp undir miklum þrýstingi og að ofan er þessi myndalegi hattur sem er úr hreinu gosbergi sem hefur náð að fljóta yfir svæðið þegar gosið hefur náð upp úr jöklinum. Því má segja að það er auðvelt að meta hversu þykkur jökulinn hefur verið á þeim tíma þegar þetta gos hefur átt sér stað. Fjöllin og hryggirnir í kringum Herðubreið eins og Herðubreiðartögl eru nánast eingöngu móberg. Það segir okkur að gosið hefur átt sér stað í vatni eða undir ís og líklega ekki náð upp úr jöklinum. Því má lauslega áætla að þessar gosmyndanir séu eldri en 10.000 ára. En þá lauk síðustu ísöld hér á landi. Móbergsfjöll eru sjaldgæf fyrirbæri í heiminum í dag og er eitt af mörgu sem íslensk jarðfræði getur verið stolt af.

Hér má sjá Herðubreið og Herðubreiðartögl þar sem er líklegt svæði þar sem eldgos gæti hafist

Herðubreið og Herðubreiðartögl (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Hér má sjá Herðubreið og Herðubreiðartögl lengra frá.

Herðubreið og Herðubreiðartögl (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Hér má sjá brúnna yfir Jökulsá á Fjöllum og hvar líklegt svæði gæti verið þar sem eldgos gæti hafist

Jökulsá á Fjöllum (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Það skyldi þó ekki vera að það sé að byrja gos í Upptyppingum rétt austan við Öskju?

Ef farið er inn á vef Veðurstofunnar og skoðuð jarðskjálftavirkni á svæðinu, þá má sjá virkni á Mývatnskortinu eins og þessar myndir sýna

Jarðskjálftakort Veðurstofunnar (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Jarðskjálftakort Veðurstofunnar (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Jarðskjálftakort Veðurstofunnar (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Jarðskjálftakort Veðurstofunnar (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Líklegt er að það sé kvika að þrýsta sér upp á yfirborðið á þessu svæði. En ekki er annað að sjá en að virknin síðustu kl.st. er orðin mjög mikil.

Ef það kæmi stórgos á þessu svæði, þá gæti myndast stór dyngja í anda Trölladyngju eða Skjaldbreiður á mjög löngum tíma. En líklegt yrði um að ræða gos í anda Kröflu eða Lakagíga eða einskonar sprungugos.

Kort af svæði þar sem virknin er mest í kringum Upptyppinga

Kort af svæði við Öskju, Herðubreið (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

En mér skilst að næstu mögulegu gos geti orðið á Íslandi í Bárðarbungu, Grímsvötnum, Kötlu, Heklu, við Hágöngur, Öskju, Kverkfjöll og svo við Upptyppinga. Þetta eru 8 möguleikar og þar af er Hekla og Katla komnar í startholurnar.

Því er allt útlit fyrir að það geti farið að gerast eitthvað mjög fljótlega - enda úr nógu að moða.

Kjartan
WWW.PHOTO.IS

Áfram skjálftavirkni við Upptyppinga

HDR - Áhugaverð nýjung í ljósmyndatækni

Ný ljósmyndatækni

Hér koma nokkrar skemmtilegar ljósmyndir frá þessu ári sem að ég held mikið upp á. Það sem er sameiginlegt með þeim öllum er að þær eru teknar með svo kallaðri HDR tækni (High Dynamic Range images).

HDR tæknin gerir það mögulegt að ná myndum sem hafa mun meira lýsingarsvið en hægt er að ná með hefðbundinni ljósmyndatækni.

En tæknin byggist á því að teknar eru margar myndir sem síðan eru settar saman hver ofan í aðra og fást þá myndir eins og sjá má hér á eftir:

Hér er mynd sem er gríðarlega erfitt að ná þar sem myndin er tekin beint á móti sól. En eins og sjá má, þá næst himininn og sú hlið á bílnum sem er í skugga að lýsast þannig að hægt er að greina öll smáatriði bílsins.

Ford jeppi með sólina í bakgrunni. Dæmi um erfiða ljósmynd sem HDR tæknin gerir mögulega að taka.

HDR ljósmynd af bíl (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Næsta mynd sýnir mynd af Svartafossi sem tekin er með HDR tækninni á miðjum degi og einnig með glerjum (ND filter) sem lengja lýsingartímann

HDR ljósmynd af Svartafossi í Skaftafelli (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Á næstu tveimur myndum má sjá mismun á mynd sem tekin er á hefðbundin máta og svo mynd sem tekin er með HDR tækninni.

HDR ljósmynd af Sönghellinum í Reynisfjöru (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Og svo sama mynd tekin á hefðbundin máta. En eins og sjá má, þá ræður myndavélin illa við að lýsa upp skuggasvæðin.

Venjuleg ljósmynd af Sönghellinum í Reynisfjöru (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Hér má svo sjá samanburðinn á öðrum tveimur myndum sem teknar eru inni í Reykjadal fyrir ofan Hveragerði af hverasvæðinu.

HDR ljósmynd af hverasvæðinu í Reykjadal fyrir ofan Hveragerði (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Og svo sama mynd tekin á hefðbundin máta. En eins og sjá má, þá ræður myndavélin illa við að lýsa upp skuggasvæðin án þess að brenna út himininn um leið.

Venjuleg ljósmynd af hverasvæðinu í Reykjadal fyrir ofan Hveragerði (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Og svo að lokum enn eitt dæmi um svona myndatöku.

HDR ljósmynd af hverasvæðinu í Reykjadal fyrir ofan Hveragerði (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Og svo sama mynd tekin á hefðbundin máta. En eins og sjá má, þá ræður myndavélin illa við að lýsa upp skuggasvæðin án þess að brenna út himininn um leið.

Venjuleg ljósmynd af hverasvæðinu í Reykjadal fyrir ofan Hveragerði (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Svo að lokum, þá er það ykkar að dæma hvort kemur betur út. En svona myndataka og vinnsla er mjög tímafrek en þegar vel tekst til, þá geta komið mjög flottar myndir út úr svona myndatöku.

Kjartan
WWW.PHOTO.IS