Greinilega enn mikil virkni á svæðinu - Kort + myndir

Það skal engan undra að jarðskjálftavirknin sé mjög mikil á öllu suðurlandsundirlendinu. Svæðið er í raun lítil sjálfstæður fleki sem liggur á milli stóru flekaskilana, Norður-Ameríku flekans og Evrasíuflekans. Upptök síðasta stóra Suðurlandsskjálftans var rétt sunnan við Hestfjall eða um 20 km til austur frá því svæði sem nú er hvað virkast.

Ég man þá tíð að hafa oft slysast á traktornum ofan í sprungur sem lágu víða í gegnum túnin á Kílhrauni á Skeiðum. En Kílhraun er um 4 km frá þeim stað þar sem upptök síðasta stóra skjálftans varð vart árið 2000 (6,5 stig á Richter).

Hér má sjá sprungu sem myndaðist 17 júní árið 2000 þegar síðasti stóri Suðurlandsskjálftinn reið yfir.

Suðurlandsskjálftinn 17 júní árið 2000 (Smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Myndin er tekin rétt vestan við gamla hlaðna hraunrétt sem hægt er að aka niður að á leiðinni milli Skeiðavegamóta og nýju brúnna yfir Þjórsá og til samanburðar má sjá á þar næstu mynd ummerki eftir skjálftann sem reið yfir 88 árum áður.

Þessi mynd sýnir svelg sem myndaðist á söndunum sem eru ekki langt frá ósum Þjórsár. En þá opnast stór sprunga ofan í jörðinni og jarðvegurnn sem liggur ofan a sem er sandur í þessu tilfelli sígur svo ofan í sprunguna og djúp hola myndast og fyllist svo af grunnvatni af svæðinu.

Suðurlandsskjálftinn 17 júní árið 2000 (Smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

88 árum áður, þá myndaðist þessi sprunga um 100 m frá hinni sprungunni og var sá skjálfti um 7 stig á Richter

Suðurlandsskjálftinn 17 júní árið 2000 (Smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Ef farið er inn á vef Veðurstofunnar og skoðuð jarðskjálftavirkni á svæðinu, þá má sjá virkni á Suðurlandsundirlendinu eins og þessi mynd sýnir.

Jarðskjálftakort Veðurstofunnar (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Ef farið er inn á vef Veðurstofunnar og skoðuð jarðskjálftavirkni á svæðinu, þá má sjá virkni á Suðurlandsundirlendinu eins og þessi mynd sýnir.

Jarðskjálftakort Veðurstofunnar (smellið á mynd til að sjá fleiri myndir)

Kjartan
WWW.PHOTO.IS

Jarðskjálftahrinan stendur enn

Athugasemdir

[Lára Hanna Einarsdóttir, 21.11.2007 kl. 11:58]

Athyglisverðar upplýsingar þarna, Einar Bergmundur - að jarðvarma/gufuvirkjanir gætu allt í einu staðið á þurru og jafnvel kólnandi svæði. Geturðu bent mér á hvar ég get lesið mér til um þessar breytingar á grunnvatnsstraumum og jarðhitasvæðum eftir skjálftana árið 2000?

[Kjartan Pétur Sigurðsson, 21.11.2007 kl. 12:32]

Það er tvennt sem gerir Ísland mjög sérstakt jarðfræðilega séð. En það er að við erum með möndulstrók undir landinu sem þrýstir jarðskorpunni upp og veldur því að Ísland er eyja en ekki niður á 2000 metra dýpi. Og svo hitt að það er gliðnunarbelti milli 2ja plötuskila sem reka hvor frá annarri þannig að landið endurnýjast í sífellu.

Eftir öflugan jarðskjálfta eins og 17 júní árið 2000, þá er það þekkt fyrirbæri að svæði eins og Geysir verða mjög virk í einhvern tíma á eftir og á það líka við þegar gos hefur verið eins og í Heklu. En bergið virðist gliðna þarna niðri svo að vatn sem er þarna á ferð finnur sér nýjar leiðir upp á yfirborðið.

Ég á nú ekki von á að svona risasvæði eins og Hengilinn fari að kólna neitt á næstunni og svo er það nokkuð tryggt líka að mikið streymi er af vatni á þessu svæði eða um 2000 mm sem rignir þarna niður í gljúpt hraunbergið á ári og ætti það að ná að viðhalda þessari hringrás að mestu.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 21.11.2007 kl. 12:47]

Takk fyrir svörin, báðir tveir. Ég er búin að kynna mér frummatsskýrslu vegna Bitruvirkjunar og hún kemur mikið við sögu á blogginu mínu hér. Því betur sem ég kynni mér það mál, því minna traust ber ég til þeirrar skýrslu. En ég man vel eftir atburðunum við Kleifarvatn eftir skjálftann árið 2000 og hef skoðað ýmislegt þar sem áður var undir vatni.

Að því undanskildu að tjón gæti hlotist af finnst mér gríðarlega spennandi hve landið og jarðfræðin eru síbreytileg hér.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 21.11.2007 kl. 12:48]

Gleymdi að setja inn slóðina í - hér - en það er svosem óþarfi.